دو نوشته تركى و نادرشاه افشار


سؤزوموز

ناديرشاه افشارين يازديرديغى ايكى توركجه يازيت- دو نوشته تركى نويسانده شده توسط نادرشاه افشار

١- نادرشاه افشار بنيانگذار دولت تركى-آذربايجانى افشار٬ از معدود حكمرانان داراى خودآگاهى و شعور ملى ترك در تاريخ ايران است و از اين منظر شايد تنها با شاه اسماعيل صفوى٬ جهانشاه قاراقويونلو٬ اوزون حسن آغ قويونلو٬ آغا محمدخان قاجار و.... قابل مقايسه باشد. از اقدامات نادرشاه٬ تدابير مختلفى است كه وى براى حفظ و ارتقاء موقعيت رسمى و دولتى بودن زبان تركى٬ كاربرد در عرصه ديپلماسى و تثبيت آن به عنوان زبانى نوشتارى انجام داده است. دوره حاكميت وى همچنين دوره تاثير گسترده زبان تركى بر فارسى و نفوذ و ورود اصطلاحات و واژگان تركى در اين زبان است. دولت تركى-آذربايجانى افشارى جايگاهى ممتاز در تاريخ زبان و فرهنگ و تاريخ سياسى-نظامى ترك دارد.

٢- نادرشاه افشار اين آخرين جهانگير ترك٬ علاه بر جهات فوق٬ به لحاظ فرهنگ و تاريخ تركى-آذربايجانى٬ ايران و جهان اسلام از جهات بسيار ديگرى نيز داراى اهميت است٬ جنبه هايى كه در تاريخنگارى رسمى معمولا بدانها چندان اشاره اى نمىشود. از جمله:

- ايجاد مذهب جعفرى (تفسيرى از شيعه دوازده امامى متشرعه كه در آن صنف روحانى فاقد قدرت٬ اهميت و قداست است. "شيعه جعفرى"٬ تفسير تركى شيعه دوازده امامى متشرعه است٬ در مقابل "شيعه امامى" كه تفسير فاسى-عربى آن است و در آن صنف روحانى از قدرت٬ اهميت و قداست ويژه اى برخوردار است)٬
- اقدام براى تقريب و نزديكى مذاهب اسلامى٬
- سعى در ايجاد دولت عرفى و دنيوى (به زبان امروزى لائيك)٬
- متحد نمودن هرچند كوتاه مدت اراضى هر سه بخش آذربايجان (شمالى در قفقاز٬ جنوبى در ايران و غربى در خاك تركيه امروزى)٬
- تاسيس نيروى دريايى آذربايجان٬
- طراحى پرچم سه رنگ دولت تركى-آذربايجانى افشار و ......

٣- با توجه به تركيب جمعيتى-ملى ايران٬ روند دمكراتيزاسيون و پذيرش چندفرهنگى به عنوان نورمى جهانى و دگرگونيهاى مثبت حادثه در كشورهاى همسايه عراق و افغانستان در زمينه رسمى نمودن زبانهاى ملى رايج در اين كشورها٬ كوچكترين شبهه اى وجود ندارد كه در آينده اى بسيار نزديك زبان تركى در ايران نيز يكى از دو زبان رسمى دولت مركزى خواهد شد. عامل ديگرى كه رسمى شدن زبان تركى در ايران را به شكل ضرورت در مىآورد٬ سنت و تداوم تاريخى و آگاهى بر آنهاست. زبان تركى به طور طبيعى يكى از زبانهاى حكومتى٬ دينى٬ ادبى و نظامى و به عبارت ديگر زبانى دولتى در ايران بوده است. بر عكس٬ رسمى شدن انحصارى زبان فارسى در ايران سنتى ريشه دار نبوده٬ بدعتى بسيار ناخوش و گسستى زيانبار در تاريخ و سنن فرهنگى و سياسى اين كشور است.

٤- اكنون ضرورى است كه در كوتاهترين مدت٬ به آماده نمودن زمينه هاى مادى و ذهنى دولتى شدن زبان تركى در ايران اقدام نمود. و از جمله مىبايست تحقيقات همه جانبه٬ سيستماتيك و دقيق (و نه فقط در مقالات و يا نوشته هاى پراكنده)٬ در باره موقعيت زبان تركى در برهه هاى گوناگون تاريخى انجام شود. مثلا مىتوان پروفيل موقعيت و كاربرد زبان تركى در عرصه هاى گوناگون علمى٬ ادبى٬ دربارى٬ نظامى٬ دينى و....را در قالب كتب و جزواتى - و البته براى هر دولت تركى به طور جداگانه و تك تك - (ايلخانى٬ تيمورى٬ ايلدنيزلى٬ آغ قويونلو٬ قاراقويونلو٬ صفوى٬ افشار و قاجار ٬...) تهيه نمود.

٥- اينگونه بررسىها علاوه بر آماده نمودن زمينه رسمى و دولتى شدن زبان تركى در ايران٬ عاملى در آگاهى مردم و ملل اين كشور به تاريخ واقعىشان و دولتهاى حاكم بر اين سرزمين و فرهنگ يكديگر خواهد بود.

در زير به همين مقصد و به عنوان نمونه هايى از اقدامات نادرشاه براى تقويت و تثبيت زبان نوشتارى تركى٬ دو كتيبه با اشعار تركى نوشته شده به امر وى را نقل مىكنم.

چند نكته:

شعرها را با استفاده از منابع مختلف و همراه با الفباى لاتينى تركى باز نوشتم. هنگام بازنويسى اشعار تركى٬ رسم الخطى را كه در سؤزوموز بكار مىبرم اعمال نموده ام. اين به جز چند مورد اختلاف٬ همان رسم الخط تركى مصوبه سمينار اورتوگرافى است. از جمله اين موارد اختلاف اند:

الف- نشان دادن كسره فارسى در تركيبات صفت و موصوف و يا مضاف و مضاف اليه به صورت "-ى٬ -i". يعنى در جملات تركى "تخت خلافت" را به شكل "تخت-ى خلافت Təxt-i xəlafət " نشان مىدهم و نه "تخت-خلافت".
ب- نشان دادن "و" (o) در شعر به صورت "–و٬ -u". يعنى "تاج و تخت" در متون تركى را به صورت "تاج-و تخت٬ Tac-u təxt " نشان مىدهم.
پ- و نكته آخر اينكه همه كلمات بيگانه اعم از اروپايى و فارسى و عربى٬ مانوس و يا نامانوس٬ در متون تركى حتى المقدور به طور يكسان با الفباى فونئتيك نوشته مىشوند. يعنى به جاى "خدا"٬ "اقبال" و "مهر"٬ به ترتيب "خودا"٬ "ايقبال" و "مئهر" نوشته مىشود.

نادير داش يازيتى- كتيبه نادرى

اين سنگ نوشته تركى معروف به كتيبه نادرى در مدخل در بند ارغون شاه (١) در كلات نادرى٬ ملك پدرى نادر (دره گز خراسان)٬ پیش از آبادی دربند قرار دارد. اشعار به خط عربى به سال ١١٥٥-١١٥٧ بر روى صخره بزرگى حك شده است. ارتفاع كتيبه از سطح رودخانه ١٥ متر بوده و داراي ٢٤ بيت شعر تركي (٤ مصراع فارسي) است. اشعار متعلق به "گلبن افشار" از شاعران دربار نادر شاه افشار است. در باره وى معلومات گسترده اى وجود ندارد. شعر در ستايش و ثناي نادر پسر شمشير است٬ با حمد خدا شروع مي شود و همچون ديگر آثارش با مرگ او ناتمام مانده است. حكاك اين كتيبه كم نظير در تاريخ اسلامى و تركى٬ دانسته نيست.

بسم الله الرحمن الرحيم و هو الاعلي

ايبتيدا حمد-ى خودا-يى‌ احد-و فرد-ى قديم - İbtida həmd-i Xudâ-yi əhəd-u fərd-u qədim
‌قادير-ى لم‌ يزل-و عاليم-و دانا-و حكيم - ‌Qâdir-i ləm yəzəl-u âlim-u dâna-vu həkim
او كي‌ بو كون‌-و مكاني‌ ياراديب‌ قودرتدن - O ki bu kun-u məkanı yaradıb qudrətdən
‌او كي‌ بو بحر-و بري‌ خلق‌ ائديب‌ شؤوكتدن - ‌O ki bu bəhr-u bəri xəlq edib şövkətdən
ايكي‌ عالمده‌ اودور بنده‌لره‌ ياور-و يار - İki âləmdə odur bəndələrə yâvər-u yar
حيكمتيند‌ن‌ گؤرونور بنده‌لره‌ هر آثار - Hikmətindən görünür bəndələrə hər âsar
خلق-ى‌ عالم ‌هامى‌ مؤحتاجدير او درگاهه - Xəlq-i âləm hamı möhtâcdır o dərgâhə
‌او وئريب‌ نور-و مينا٬ كؤوكب-و‌ مئهر-و ماهه - ‌O verib nur-u mina, kövkəb-u mehr-u mâhə
حمد-ى حقدن‌ سورا‌ اولدو‌ قلميم‌ نور افشان - Həmd-i Həqdən sora oldu qələmim nurəfşan
‌"بثنا گستري‌ ختم‌ رسل٬‌ فخر جهان - ‌"Be səna gostəri-ye xətm-e rosol, fəxr-e cahan" “
نبي-يى‌ هاشيمى-و احمد-و محمود صيفات - ‌Nəbi-yi Hâşimi-yo Əhməd-o Məhmud sifât
كيم‌ خودادا‌ن‌ اولا داييم "عليه‌ سلام‌ و صلوات - Kim Xudâdan ola dâyim "əleyhə səlam o sələvat"
آل-و اصحابينا هم‌ رحمت-ى‌ بئسيار اولا - âl-u əshabına həm rəhmət-i besyâr ola
اولا حق‌ ياوري‌ هر كيم‌ اولارا‌ يار اولا - Ola Həq yâvəri hər kim olara yâr ola
حمد-ى نئعمت-ى حقد‌ن‌ سورا٬‌ با صيدق-ى‌ زبان- Həmd-i ne'mət-i Həqdən sora "bâ sidq-i zəban"
‌فرضدير بنده‌لره‌ مدح‌-ى شهنشاه-ى‌ جهان - ‌Fərzdir bəndələrə mədh-i şəhənşâh-i cahan
او شهنشاه-ى‌ فلك‌ مرتبة-يى‌ چرخ-ى‌ سرير - O şəhənşâh-i fələk mərtəbə-yi çərx-i sərir
شاه‌ نادير٬ كي‌ آدي‌ تك‌ يوخ٬‌ ميثل-و نظير - Şâh Nâdir, ki adı tək yox, misl-u nəzir
دئمك اولماز بو شهنشاه٬ ‌بلكى‌ اولا‌ پئيغمبر - Demək olmâz bu şəhənşah, bəlki ola peyqəmbər
يا موقررب‌ ملكيدير اولوب‌ از نوع-ى‌ بشر - Yâ muqərrəb mələkidir olub əz nov'-i bəşər
لئيك‌ چون‌ قودرت-ى‌ حق‌ ظاهير ائديب‌ بيش‌ از پيش - ‌Leyk çün qudrət-i Həq zâhir edib biş əz piş
نظر-ى حق‌ اونا٬ هر كيمسه‌ دئسه‌ حق٬‌ د‌يميش - ‌Nəzər-i Həq ona, hər kimsə desə Həq, dəymiş
نيسبت ايله‌ شرف-و فخر-ى اوجاق-ى‌ تئيمور - Nisbət ilə şərəf-u fəxr-i ocâq-i Teymur
حسب‌ ايله‌ به‌ جهان٬‌ شاه-ى‌ شهاندير مشهور - Həsəb ilə be cahan şâh-i şəhandır məşhur
موصطفا‌ خولق-و مسيحا دم-و يوسيف‌ طلعت - ‌Mustəfa xulq-u Məsiha dəm-u Yusif təl'ət
بوعلي‌ دانيش‌-و حاتم‌ كف-و لوقمان‌ حيكمت - Buəli dâniş-u Hâtəm kəf-u Luqman hikmət ‌
قابيلييتله اونا وئردي‌ خوداوند-ى كريم - ‌Qabiliyyətlə ona verdi Xudâvənd-i Kərim
تاج-و تخت-ى‌ شهي-و عدل-و كرم‌٬ خلق-ى‌ عظيم - ‌Tâc-u təxt-i şəhi-yu ədl-u kərəm, xəlq-i əzim
هر شرافت‌ كه‌ دئسه م‌ شاه‌-ى شهاندير كاميل - ‌Hər şərâfət ki desəm şâh-i şəhandır kâmil
مرحمتدن‌ اونون‌ الطاف-ى‌ خودادير شاميل - ‌Mərhəmətdən onun əltaf-i Xudâdır şâmil
ائعتيقادى‌ (بئله دير ؟) او شه-ى‌ پاكيزه‌ نهاد - E'tiqadı belədir o şəh-i pâkizə nəhad
باغلاميش‌ صيدق‌ خداونده‌ ائدرلر بئله‌ ياد - Bağlamış sidq Xudâvəndə edərlər belə yâd
اله‌ گيرمز بئله‌ دؤولت‌ "به‌ سپاه‌ و شمشير - "Ələ girməz belə dövlət "be sepah o şəmşir"
اولا بيلمز بئله‌ ايقبال‌ "به‌ فضل‌ و تدبير - "Olabilməz belə iqbal "be fəzl o tədbir"
سن‌ ويريبس‌ اونا بو سلطنت‌-و تخت-و سيپاه - Sən veribsən ona bu səltənət-u təxt-u sipah
‌سن‌ ويريبسن‌ اونا تاج‌-و كمر-و فرر-و كولاه - Sən veribsən ona tâc-u kəmər-u fərr-u kulah
دؤولتيم‌ حافيظى‌ سنسن٬‌ سنه دير اومميديم - ‌Dövlətim hâfizi sənsən, sənədir ümmidim
من‌ سنه‌ باغلاميشام‌ صيدق٬‌ بودور تأييديم - ‌Mən sənə bağlamışam sidq, budur tə'yidim
دؤولتيم‌ مونكيرينى‌ سن‌ (ائله دين؟)‌ خوار-و ذليل - Dövlətim münkirini sən elədin xâr-u zəlil
دوشمنيم‌ كورلوغونا ياور اول٬‌ ائى‌ ربب-ى‌ جليل - ‌Düşmənim korluğuna yâvər ol ey Rəbb-i cəlil!
چونكى صيدقي‌ بئله‌ دير حققينه‌ "از روي‌ يقين - Çünki sidqi belədir Həqqinə "əz ruy-i yəqin"
‌بو سببد‌ن‌ اونا الطاف-ى‌ خودا اولدو‌ موعين - ‌By səbəbdən ona əltâf-i Xudâ oldu muin
اليني‌ توتدو‌ خوداوند-ى جهان‌ قودرتد‌ن - ‌Əlini tutdu Xudâvənd-i cahan qudrətdən
كامياب‌ ائتدي‌ اونو‌ معديلت-و شؤوكتدن - ‌Kâmyab etdi onu mə'dilət-u şövkətdən
بخت‌-و ايقبال‌ ايله‌ هئچ‌ كيم‌ بئله‌ اولماز باقي - Bəxt-u iqbal ilə heç kim belə olmaz bâqi
‌گون‌ كيمي‌ دؤولتينه‌٬ عالمه‌٬ رؤوشن‌ باقي - ‌Gün kimi dövlətinə aləmə rövşən baqi
شاخ-ى‌ گول‌ نشو-و نوما (بولدو؟)‌ نم-ى‌ فئيضيندن - Şax-i gül nəşv-u numa buldu nəm-i feyzindən
كى‌ بو اشعار اولوب‌ مدحسرا "گولبون‌"د‌ن - ‌Ki bu əş'ar olub mədhsəra "Gülbün"dən

كتيبه تركىحرم حضرت على در نجف

اين شعر تركى سروده شده به سفارش نادر شاه و نوشته شده با آب طلا و شنگرف٬ بر سردر ورودى در بالاى ايوان حرم حضرت على در نجف نصب گرديده است. سراينده شعر٬ شاعر و رياضيدان ميرزا عبدالرزاق‌ تبريزي‌ جهانشاهي‌ متخلص به نشئه و يا نشاء٬ از احفاد سلطان جهانشاه قاراقويونلو٬ برجسته ترين حاكم دولت تركى-آذربايجانى قاراقويونلو مىباشد. در باره وى در منابع گوناگون ملاحظات و اطلاعات فراوانى وجود دارد. نسخه هايى چند از ديوان تركى وى در مراكز مختلف٬ تبريز٬ استانبول٬ تهران و ... موجود است.

تاريخ مطلا ساختن روضه متبركه جناب على كه حسب الامر بزبان تركى گفته شد.
(بويروق اوزره توركجه سؤيله نن٬ جناب علىنين موقددس رؤوضه سينين قيزيلا توتولما تاريخى. م.ب.)

شه-ى جم حيشمت-ى دارا درايت٫ نادير-ى دؤوران - Şəh-i cəm hişmət-i Dâra dərayət, Nâdir-i dövran
كى تخت-ى دؤولت-ى جمشيده واريثدير جاهان اوزره - Ki təxt-i dövlət-i Cəmşid'ə vârisdir cahan üzrə
بدخشان لعل و عوممان اينجىسين وئرميش خراجيندا - Bədəxşan lə'l-u Umman incisin vermiş xəracında
گونش تك حؤكمو نافيذ٫ موتتصيل دريا و كان اوزره - ‌Günəş tək hökmü nâfiz müttəsil dərya vü kân üzrə
چكيلمز كهكشانين يايى تك نققاش اگر چكسين - Çəkilməz kəhkəşânın yayı tək nəqqaş əgər çəksin
ميثال-ى قوووت-ى بازو-يى ايقبالين كمان اوزره - Misâl-i quvvət-i bazu-yi iqbalın kəman üzrə
بولند ايقبال اولان٫ اعدالارين دا سربولند ائيله ر - Bülən iqbal olan ə'daların da sərbülənd eylər
موكررر ائيله ميش دوشمنلرين باشين سينان اوزره - Mükərrər eyləmiş düşmənlərin başın sinan üzrə
عيار-ى خاليص-ى كانينى٫ ائديبدير گون كيمى رؤوشن - Əyar-i xalis-i kanını, edibdir gün kimi rövşən
قضا جريان ائديب٫ فرمان كمان-ى عيزز و شان اوزره - Qəza cəryan edib fərmân-i izz-u şân üzrə
كى لازيمدير علىنين رؤوضه-يى پاكين طلا ائتمك - Ki lâzimdir Əlinin rövzə-yi pâkın təla etmək
مونووردير مقام-ى مئهر داييم آسيمان اوزره - ‌Münəvvərdir məqâm-i mehr dâyim âsiman üzrə
زئهى ‌نام‌-ى هومايون٫‌ كيم‌ يازاندا كاتيب-ى‌ قودرت - Zehi nâm-i humayun kim yazanda kâtib-i qudrət
‌گره‌ك‌ توغرا-يى‌ بسم‌الله‌ چكسينلر نيشان‌ اوزره - ‌Gərək tuğra-yi bismillâh çəksinlər nişan üzrə
او كؤوكب‌ كيم‌ كى افلاك-ى‌ خلافت‌ ايچره‌ انوارين - O kövkəb kim ki əflâk-i xəlafət içrə ənvarın
‌ساليب چرخ-ى‌ چاهارومدان زمين‌ اوزره٫‌ زامان‌ اوزره - ‌Salıb çərx-i çaharumdan zəmin üzrə, zaman üzrə
اولور مرآت‌ دينين‌ صئيقلى٬ دؤولت‌ بو اوزد‌نديرر - Olur mər'at dinin seyqəli, dövlət bu üzdəndir
قضا تخت-ى‌ خلافت‌ رسمين‌ ائتميش‌دير جاهان‌ اوزره - ‌Qəza təxt-i xəlafət rəsmin etmişdir cahan üzrə
ووجود-ى تخت‌ اوچون‌ عيللت‌ گره‌ك‌ ناچار چار اولسون - Vucud-i təxt üçün illət gərək nâçar çâr olsun
‌مؤخخر عيللت-ى‌ غايى اولور ظاهير عيان‌ اوزره - ‌Müəxxər illət-i qâyi olur zahir əyan üzrə
سن‌ اول‌ كاميل‌ باهاديرسان٬ گيرامي‌سن‌ كى‌ حاققيندا - Sən ol kâmil bahadırsan, girâmisən ki haqqında
دئميش‌ هر جؤوهرى٬ بير قييمت-ى‌ ناقيص٬‌ گومان‌ اوزره - ‌Demiş hər cövhəri, bir qiymət-i naqis, güman üzrə
شها! بي‌ايختييارام‌ مدح‌-ى شاهنشاه‌-ى دؤورانه - ‌Şəha biixtiyâram mədh-i şâhənşah-i dövrânə
بو اوزدندير موكررر ائيله‌ر‌م‌ جاري‌ زبان‌ اوزره - ‌Bu üzdəndir mükərrər eylərəm câri zəban üzrə
دليل‌-ى شؤوكتي‌ بسدير همين‌ نام-ى‌ هومايوني - ‌Dəlil-i şövkəti bəsdir həmin nâm-i humayuni
معاني‌ لفظدن‌ ظاهير اولور لؤوح-ى‌ بيان‌ اوزره - ‌Məâni ləfzdən zâhir olur lövh-i bəyan üzrə
دئييلدير كهكشان‌ تسخير اوچون‌ عزم‌ ايله ييب گويا - Deyildir kəhkişan təsxir üçün əzm eyləyib guya
كمند-ى هيممت-ى‌ والاسين‌ آتميش‌ آسيمان‌ اوزره - ‌Kəmənd-i himmət-i vâlâsın atmış âsiman üzrə
ائديب ايجاد چون صانيع٫‌ بو شاهنشاه-ى‌ دؤورانين - Edib icâd çün Sân'i, bu şâhənşah-i dövranın
‌حوصول‌-ى مقصدين‌ فرمانينا توأم‌ جهان‌ اوزره - ‌Husul-i məqsədin fərmanına to'əm cahan üzrə
ريضا وئردي‌ اونا سولطان-ى‌ روم‌ ايسكندر-ى ثاني - ‌Riza verdi ona Sultan-i Rum, İskəndər-i Sâni
كى‌ واجيبدير دوعا-يى‌ دؤولتي٫‌ ايسلامييان‌ اوزره - ‌ Ki vâcibdir dua-yi dövləti, İslâmiyan üzrə
زئهى‌ شؤوكت‌ كى‌ گر كوففار ايلن‌ عزم‌ ائيله‌سين‌ رزمه - Zehi şövkət ki gər küffâr ilən əzm eyləsin rəzmə
‌چكرلر ميننت‌-ى شمشيريني‌ باش‌ اوسته‌٫ جان‌ اوزره - ‌Çəkərlər minnət-i şəmşirini bâş üstə, cân üzrə
صلاح-ى‌ دؤولتيني‌ ايسته‌ ين‌ بغداد والي‌سي - ‌Səlah-i dövlətini istəyən Bəğdad vâlisi
چاليب‌ ايتمام اوچون‌ سعي‌ ايله‌ دامانين‌ مييان‌ اوزره - ‌Çalıb itmam üçün sə'y ilə damanın miyan üzrə
او صاحيب‌ جاه‌ كيم‌ ذيكر ائتسه‌لر نام-ى‌ گيراميسين - O sâhib câh kim zikr etsələr nâm-i giramisinin
‌ائده رلر حمد اسما ايلن, جاري‌ زبان اوزره - ‌Edərlər həmd əsmâ ilən, câri zəban üzrə
بو خئير امرين‌ موهييا اولدو‌ چون‌ اسباب-ى‌ ايتمامى - Bu xeyr əmrin muhəyya oldu çün asbab-i itmamı
‌ريضا-يى‌ پاديشاه-ى‌ تاجبخش-ى‌ كامران‌ اوزره - ‌Riza-yi pâdişah-i tâcbəxş-i kâmran üzrə
زر-ى نابين‌ عيارين‌ ائتدي‌ اؤز ايخلاصي‌ تك‌ شاهيد - Zər-i nabın əyarın etdi öz ixlası tək şahid
مويسسر نقد-ى جان‌ ايلن٫‌ موعاديل‌ ايمتاحان اوزره - ‌Müyəssər nəqd-i can ilən, muadil imtahan üzrə
ملاييك اولدولار همدست-ى اوستادان-ى چابوك دست - Məlayik oldular həmdəst-i ustadan-i çabukdəst
‌طلادان آسيمان ايجاد اولوندو آسيمان اورزه - ‌Təladan âsiman icad olundu âsiman üzrə
ضريح‌ اوزره‌ مونوور گونبد-ى خورشيد خاصيييت - ‌Zərih üzrə münəvvər günbəd-i xurşid xâsiyyət
سانيرسان‌ قوببه-يى‌ ياقوت-ى‌ احمردير جينان‌ اوزره - Sanırsan qübbə-yi yâqut-i əhmərdir cinan üzrə
گؤيول پرواز ائديب سر طووق-ى زررينين خيال ائيله ر - ‌Göyül pərvaz edib sərtovq-i zərrinin xəyâl eylər
كى آچميش بال٬ طاووس-ى بئهئشتى آشييان اوزره - Ki açmış bâl tâvus-i beheşti âşiyan üzrə
مواذذين بولبول-ى‌ تسبيح‌ خوان‌ و صحن٬‌ گولشندير - Müəzzin bülbül-i təsbihxân-u səhn, gülşəndir
قيزيل‌ گول‌ دسته‌سي٫‌ گولدسته‌لر باغ-ى‌ جنان‌ اوزره - Qızıl gül dəstəsi, güldəstələr bâğ-i cənan üzrə
‌تمننا-يى سلاطيندير٬ اوزون سورتمك بو درگاها - Təmənna-yi səlâtindir üzün sürtmək bu dərgâha
زئهى رفعت كى ايستر صدر دوشسون آسيتان اوزره - Zehi rəf'ət ki istər sədr düşsün âsitan üzrə
دئيه ركن‌ عقل-ى‌ ظاهيربين‌ منه‌ شول‌ قوببه‌ دير گويا - Deyərkən əql-i zâhirbin mənə şol qübbədir guya
كى‌ اولموشدور طلا-يى‌ نابيله‌ زررين‌ جهان‌ اوزره - ‌Ki olmuşdur təla-yi nâb ilə zərrin cahan üzrə
جوابيم "نشئه "اولدو موصررع تاريخ-ى ايتماما - Cəvabım Nəş'ə oldu mürəssə târix-i itmama
ادب بيل مئهر! ساكين دور! موطاف-ى اينس و جان اوزره - Ədəb bil Mehr! Sâkin dur! Mutaf-i ins-u can üzrə

(١) - آرغون: نامى تركى به معناى يوزپلنگ (پوما). در نام بسيارى از بزرگان ترك٬ هم براى زنان و هم مردان٬ به تنهايى و يا همراه با كلمه ديگرى بكار رفته است مانند: آرغون آقا٬ آرغون آلپ٬ آرغون آتا٬ آرغون آى٬ آرغون خان (از خانان ايلخانى٬ نوه هولاگو خان٬ فرزند آباغا خان)٬ آرغون خاتون (بانوى همخانه هولاگوخان) آرغون قوجا (از فرماندهان دوره بابر)٬ آرغون نويان و .... نام والى خراسان در دوره چنگيز٬ همچنين نام يكى از مشاوران وى و اوگه ده (اوختاى) نيز بوده ا ست.

گئرچه يه هو!!!